Đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng nhân viên y tế là nhóm người bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19.
Họ phải đối mặt với nguy cơ lây nhiễm cao, thiếu trang thiết bị an toàn, khối lượng công việc nặng nề, và mức độ căng thẳng tinh thần trầm trọng. Tuy nhiên, hầu hết nghiên cứu chỉ mới khám phá trải nghiệm của nhân viên y tế dưới góc độ cá nhân, chứ chưa tìm hiểu ở mức độ khái quát chung. Việc nghiên cứu những trải nghiệm này của nhân viên y tế dưới ống kính tập thể sẽ làm nổi bật mức độ ảnh hưởng của văn hóa địa phương và xã hội cũng như những hạn chế trong hệ thống y tế trong các tình huống khủng hoảng y tế công.
Nhóm Nghiên cứu Khoa học xã hội, Đạo đức nghiên cứu và Nghiên cứu ứng dụng và nhóm Kết Nối Khoa Học với Công Chúng và Cộng Đồng đã cùng phối hợp nghiên cứu những ảnh hưởng của đại dịch đối với nhóm nhân viên y tế tại Indonesia, Nepal, và Việt Nam từ năm 2020 – 2021, và chỉ ra 5 mô hình thể hiện cộng đồng nhân viên y tế đã gắn kết và hỗ trợ lẫn nhau trong những thời điểm khó khăn như đại dịch COVID-19.
Nghiên cứu này được thực hiện trên các nhân viên y tế tại Indonesia, Nepal, và Việt Nam từ năm 2020 – 2021. Tìm hiểu thêm về SPEAR (Nghiên cứu Hành Động Khoa Học Xã Hội và Kết Nối Công Chúng): Tìm hiểu về ảnh hưởng văn hóa-xã hội của đại dịch tại ba nước Châu Á tại đây
Sử dụng mô hình lý thuyết xã hội học của Baehr(*), nhóm nghiên cứu chỉ ra 5 mô hình giải thích cách cộng đồng nhân viên y tế gắn kết và hỗ trợ lẫn nhau trong những thời điểm khó khăn. Ba mô hình đầu tiên chỉ ra cách nhân viên y tế hình thành nên những ‘cộng đồng trong khủng hoảng’ trong thời gian diễn ra đại dịch:
- Họ nhận thức được mức độ nguy hiểm/lây nhiễm cao liên quan đến công việc.
- Họ tự cô lập chính mình để phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm
- Họ liên tục phải đối mặt với thử thách từ khối lượng công việc nặng nề và những vấn đề liên quan đến sức khỏe tinh thần
Để đối phó với những khó khăn này, hai mô hình bên dưới đã được hình thành thể hiện cách nhân viên y tế gắn kết với nhau và trở nên kiên cường:
- Họ tự nhận nhiệm vụ bảo vệ cộng đồng của mình
- Nhân viên y tế từ mọi phòng ban, cơ quan, tổ chức cùng làm việc với nhau
Từ những mô hình trên, nhóm nghiên cứu hướng đến mục tiêu vận động chính sách để ngành y tế công được chú trọng đầu tư hơn, và các ban ngành đoàn thể hợp tác với nhau tốt hơn, đặc biệt là ở những nước có thu nhập trung bình thấp nơi mà nhân viên y tế tại các trạm y tế cơ sở thường gánh trách nhiệm tuyến đầu khi có dịch bệnh xảy ra.
Chúng tôi cũng đề xuất rằng, khi ngành y tế và chính quyền đoàn kết và phối hợp nhịp nhàng với nhau trên nhiều cấp độ, cũng như có được sự ủng hộ và hợp tác từ công chúng sẽ là mô hình đầy tiềm năng để thay đổi và ứng phó tốt hơn với những tình huống y tế khẩn cấp như đại dịch trong tương lai.
Xem nhanh tóm tắt nghiên cứu trong infographics bên dưới.
Đọc toàn bộ bài báo (bằng tiếng Anh) tại đây.
